Wat is een high-performance Team?

High-performance teams herken je niet aan mooie plannen op papier, maar aan wat er dagelijks in de samenwerking gebeurt en wat dat oplevert. 

De samenwerking lijkt vanzelf te gaan, het team bruist van energie.

Wat is het geheim?

High Performance Teams hebben één dingen gemeen: Teamleden zijn in staat om high-performance gedrag te vertonen. 

Open deur? Ja.

Maar waarom lukt het dan zoveel teams niet? Waarom snakt iedereen naar een open feedback-cultuur, meer professioneel leiderschap en wendbaarheid?

Een belangrijke reden is dat teams geen gebruik maken van de laatste inzichten op het gebied van effectieve en resultaatgerichte samenwerking. 

De laatste jaren hebben methoden als Sociocratie 3.0 en Holacracy krachtige patronen ontwikkeld waarmee teams samenwerking vele malen effectiever en resultaatgerichter kunnen maken.

Daarnaast heeft het werk van onderzoekers als Harvard-Professor Amy Admondson veel nieuwe inzichten geven in krachtige Teaming vaardigheden, Teamwork on the fly en meer inzicht in het creëren van psychologisch veiligheid.

In dit artikel breng ik een aantal krachtige elementen samen in een framework voor high-performance teams.

Veel plezier met lezen! En mocht je hiermee aan de slag willen in je eigen team? Start dan met het invullen van onze High-Performance Teamscan of plan een persoonlijk gesprek in met mij.

Thijs Rijnbergen, MSc.
Arbeids- en organisatiepsycholoog | TeamQ

Wat zie je in teams die écht goed presteren?

In high-performance teams zie je gedrag dat samenwerking krachtig, wendbaar en effectief maakt.

Teamleden spreken zich duidelijk uit: ze dragen actief bij in gesprekken, geven helder hun mening en maken concreet wat ze nodig hebben. Er is geen ruis of vaagheid, maar openheid en duidelijkheid.

Tegelijkertijd luisteren mensen met volle aandacht. Ze nemen de tijd om elkaar echt te begrijpen en reageren pas daarna. Dat zorgt voor respect, vertrouwen en gesprekken die de diepte ingaan.

Wanneer er verschillen van mening of ideeën zijn, lukt het deze teams om die snel en zorgvuldig te verkennen. In plaats van te blijven hangen in standpunten, zoeken ze naar verbinding. Ze brengen perspectieven samen en vertalen die naar gezamenlijke oplossingen die sterker zijn dan wat iemand alleen had kunnen bedenken.

Daarnaast nemen ze regelmatig tijd om te evalueren. Ze vragen zich af: Doen we de juiste dingen? Werken we op de beste manier samen? Ze geven elkaar feedback en vertalen dit naar concrete verbeteringen.

Ook zie je dat er ruimte is om te leren en te experimenteren. Nieuwe ideeën worden uitgeprobeerd, successen worden geborgd en fouten worden benut om te groeien. Ontwikkeling is niet iets wat af en toe gebeurt, maar een vanzelfsprekend onderdeel van het dagelijks werk.

Het resultaat?

Wendbaarheid en resultaatgericht!

Het effect van dit gedrag is groot. Alle wijsheid in het team komt op tafel en wordt benut. Besluiten worden snel genomen en uitgevoerd. Het team kan snel inspelen op wat er in de omgeving gebeurt, blijft wendbaar en bereikt met elkaar de best mogelijke resultaten.

Hoe ontwikkel je high-performance teams?

High-performance gedrag ontstaat niet vanzelf. Het is de optelsom van twee dingen: een krachtige teamomgeving die dit gedrag uitlokt en ondersteunt, én individuele vaardigheden die teamleden helpen om het steeds beter te doen.

1. Ontwerp een krachtige omgeving waarin high-performance gedrag vanzelf ontstaat
De teamomgeving bepaalt in hoge mate of mensen in staat zijn om high-performance gedrag te laten zien. Zo’n omgeving creëer je door:

• Een heldere purpose en concrete doelen te formuleren waar mensen met plezier en overtuiging aan willen werken.
• Structuren voor informatieafstemming en overleg in te richten die interactie sturen: mensen helpen zich helder uit te spreken, goed te luisteren en verschillen te integreren.
• Een leer- en ontwikkelcyclus te borgen, waarin het team regelmatig stilstaat bij prestaties, reflecteert op samenwerking en ruimte maakt voor experimenten en vernieuwing.

2. Ontwikkel individuele high-performance vaardigheden
Naast de omgeving kunnen teamleden zelf high-performance vaardigheden ontwikkelen. Het gaat om het versterken van vijf samenwerkingsvaardigheden:

1. je uitspreken
2. luisteren
3. verschillen integreren
4. reflecteren
5. leren & experimenteren

Door hier bewust aan te werken, groeit ieder individu en daarmee ook het team als geheel.

Wanneer je zowel de omgeving ontwerpt die dit gedrag stimuleert, als de vaardigheden ontwikkelt waarmee teamleden het gedrag steeds beter kunnen uitvoeren, ontstaat vanzelf een cultuur van high performance.

TeamQ High-Performance Teamscan

Wil je weten hoe jouw team ervoor staat als het gaat om high-performance samenwerking?

Vul hier je naam en e-mailadres in en wij sturen je een link waarmee je de vragenlijst zelf kan invullen en ervaart hoe het werkt.

1. Ontwerp een context met structuren die high-performance gedrag stimuleren

Start met een glasheldere focus

In high-performance teams vormen bedoeling en doelen het hart van alles wat je doet: ze geven richting aan elke keuze en elke inspanning. Een goed verwoorde focus laat je hart sneller kloppen en motiveert je om dat extra stapje te zetten, juist wanneer het spannend of lastig wordt. Zo’n focus maakt duidelijk waarom je als team bestaat, waar je voor staat en waar je voor gaat. Dat begint met een heldere purpose: de bedoeling van het team en de waarde die je toevoegt aan je organisatie of omgeving. Vervolgens vertaal je dit naar concrete primaire doelen, duidelijk genoeg om af te vinken zodat iedereen weet wanneer het resultaat bereikt is. Tot slot stel je samen succescriteria en toetsmomenten vast: hoe meten we of we bijdragen aan onze bedoeling, welke signalen, cijfers of feedback gebruiken we, en wanneer evalueren we dit? Zo ontstaat focus die richting geeft én energie vrijmaakt.

Werk met slimme structuren voor afstemming en besluitvorming

Gedrag van teamleden wordt niet alleen bepaald door hun intentie of talent, maar ook door de structuren waarin ze samenwerken. Goede structuren zorgen ervoor dat het juiste gesprek op het juiste moment gevoerd wordt, dat iedereen weet wanneer hij zich moet uitspreken en wanneer juist luisteren belangrijk is. Ze geven duidelijkheid, tempo en focus, en maken high-performance gedrag makkelijker en vanzelfsprekender.

Twee krachtige structuren voor high-performance teams zijn: Overleg vanuit eigenaarschap en Consentbesluitvorming.

Thijs Rijnbergen (2024)
Arbeids- en Organisatiepsycholoog

Met deze structuren bouw je aan een context die uitnodigt tot duidelijke communicatie, zorgvuldig luisteren, benutten van verschillen en snel handelen. Precies die combinatie die high-performance teams kenmerkt.

Implementeer een doelgerichte ontwikkelcyclus

Naast het uitvoeren van het dagelijkse werk nemen high-performance teams ook bewust tijd om aan hun eigen ontwikkeling te werken. Ze doen dit in korte sprints, waarbij een actuele ontwikkelagenda richting geeft. Op een visueel bord – fysiek of digitaal – staat overzichtelijk wat er speelt: een backlog met spanningen en verbeterpunten, een doing-kolom met doelen en acties waar het team nu mee bezig is, en een done-kolom met afgeronde resultaten. Ze maken doelen concreet, spreken succescriteria af en wijzen een eigenaar aan die de voortgang bewaakt.

Korte check-ins, wekelijks of tweewekelijks, zorgen voor ritme: hier wordt besproken wat er al bereikt is, wat het oplevert en wat eventueel bijgestuurd moet worden. Elke sprint start met een terugblik op de vorige, zodat leren en vieren onderdeel zijn van het proces. Zo werken teams continu en gestructureerd aan verbetering.

2. Ontwikkel high-performance samenwerkvaardigheden

Een krachtige context met goede structuren is een belangrijke eerste stap. Maar daarmee ben je er nog niet. Om echt high-performance gedrag te laten ontstaan, is het nodig dat iedereen in het team beschikt over de juiste samenwerkingsvaardigheden. Elk teamlid moet weten waar hij of zij al sterk in is én waar nog ruimte voor ontwikkeling ligt.

De Amerikaanse professor Amy Edmondson (Harvard University) noemt deze vaardigheden de samenwerkingsvaardigheden van de toekomst. Het zijn vijf kernvaardigheden die onmisbaar zijn om als team steeds beter te worden.

De vijf high-performance samenwerkingsvaardigheden

1. Je uitspreken
Dit betekent dat je helder en open vertelt wat je denkt, voelt en wilt. Je brengt je ideeën in, maar ook je zorgen of twijfels. Uitspreken vraagt moed en duidelijkheid, en is de basis om je stem te laten horen in het team.

2. Luisteren
Luisteren gaat verder dan stil zijn terwijl de ander praat. Het betekent dat je actief probeert te begrijpen wat de ander bedoelt, vragen stelt en checkt of je het goed hebt begrepen. Pas daarna reageer je. Zo voelt de ander zich gehoord en wordt het gesprek rijker.

3. Verschillen integreren
Integreren van verschillen is het vermogen om uiteenlopende meningen en belangen te onderzoeken, ook los van je eigen waarheid, en die met elkaar te verbinden tot een gezamenlijke oplossing. Het vraagt niet alleen dat je zelf openstaat voor andere invalshoeken, maar ook dat je je gesprekspartner helpt om zich uit te spreken én zich open te stellen voor anderen.

4. Evalueren en reflecteren
Hier gaat het om het vermogen om naar jezelf en het team te kijken. Wat doe ik goed, wat kan beter? Doen we de goede dingen, op de goede manier? Reflecteren vraagt openheid én de wil om kritisch te kijken naar successen en mislukkingen. 

5. Leren en experimenteren
High-performance teams durven te proberen, ook als de uitkomst onzeker is. Ze zien fouten als informatiebron. Leren en experimenteren betekent dat je nieuwe dingen uitprobeert, ontdekt wat werkt en daarvan samen leert. Het vraagt nieuwsgierigheid, veerkracht en de durf om te blijven ontwikkelen.