TeamQ logo
Krachtenveld | Ontwikkelthema

Aan de slag met het krachtenveld van jullie team

Jullie werk hangt af van anderen — maar wie dan precies? Dit artikel helpt teams om invloed en samenwerking met hun omgeving te versterken.
Auteur: Thijs Rijnbergen

Hoe komen wij meer in control in het krachtenveld van ons team

Misschien ervaren jullie weinig steun vanuit de organisatie, of beïnvloeden externe factoren het werk van het team negatief.

Het thema gaat niet alleen over invloed van buiten. Het gaat óók over hoe je je als team positioneert, waardering ervaart en samenwerkt met andere afdelingen of lagen in de organisatie. Teams die dit krachtenveld snappen, kunnen zich beter focussen en effectiever samenwerken.

Op deze pagina vind je:

  1. Waar je op moet letten als je meer grip wilt krijgen op je omgeving
  2. Concrete stappen om gericht met je team aan de slag te gaan

Breng in kaart wat er in jullie omgeving speelt waar jullie last van hebben – en onderzoek samen hoe je daar (indirect) invloed op kunt uitoefenen

Elk team werkt binnen een breder krachtenveld van afdelingen, managementlagen, systemen en externe partijen. Soms voel je dat krachtenveld duwt, trekt of frustreert. De eerste stap is dan: Wat gebeurt er om ons heen waar wij last van hebben? Dat kan gaan over te veel werkdruk vanuit andere afdelingen, onduidelijke verwachtingen vanuit het management, of stroperige processen buiten het team.

Als je dat beeld scherp hebt, komt de tweede vraag: Welke invloed hebben wij hierop? Soms heb je directe invloed. Soms ligt de sleutel ergens anders: via de teamleider, via samenwerking, via het zichtbaar maken van knelpunten. Verken samen welke routes er zijn om toch beweging te creëren. Zo neem je als team zelf regie, zelfs in een complex krachtenveld.

Concrete stappen om gericht aan de slag te gaan!

Start bij waar je invloed op hebt

Om als team je krachtenveld goed te managen, is het essentieel om te weten waar jullie wél en géén invloed op hebben. In veel organisaties werken teams in een complex krachtenveld, waarbij omgang met andere afdelingen, teams, projectleiders, klanten, leveranciers et cetera wordt beïnvloed door factoren buiten het eigen team. Juist daarom helpt het om samen helder te krijgen welke aspecten van de omgeving jullie zelf kunnen beïnvloeden. Dat voorkomt frustratie en geeft richting aan waar je wél mee aan de slag kunt.

STAPPENPLAN 1: Invloedscan Omgeving (Krachtenveld)

Kies samen één of twee concrete verbeterkansen

Focus aanbrengen is essentieel. Richt je op één of twee kansen die binnen jullie cirkel van invloed zouden kunnen liggen. Formuleer samen per kans een ontwikkeldoel om samen aan te werken.

STAPPENPLAN 2 “Aan de slag!” helpt je hiermee. 

STAPPENPLAN: Invloedscan Omgeving (Krachtenveld)

Doel

Zicht krijgen op het krachtenveld waarin het team werkt en verkennen waar het team directe of indirecte invloed op kan uitoefenen.

Stappen

  1. Teken op een flip-over twee concentrische cirkels: de binnenste is invloed, de buitenste is betrokkenheid.
  2. Vraag het team: Wat in onze omgeving beïnvloedt volgens jullie ons werk als team – positief of negatief? – Laat iedereen losse factoren of situaties opschrijven op post-its.
  3. Plak de post-its gezamenlijk in de juiste cirkel:
    binnenin = Hier hebben wij wel directe invloed in
    buitenste = Hier hebben wij geen directe invloed op
  4. Bespreek: Wat valt op? Welke dingen kunnen we veranderen, welke moeten we accepteren?
    Waar zit ruimte om invloed uit te oefenen via samenwerking, signaleren of positionering?
  5. Maak eventueel een top 3 van punten waarop jullie wél invloed hebben en vertaal die straks naar mogelijke acties of vragen voor vervolgstappen.
Voorbeelden

Team P&O: Het team voelt zich overvraagd door andere afdelingen en ervaart weinig erkenning voor hun werk.

Binnen de cirkel van invloed:

  • Heldere verwachtingen stellen aan andere afdelingen.
  • Interne werkverdeling verbeteren.
  • Proactief informeren over doorlooptijden.

Buiten de cirkel van invloed:

  • Formatiebesluiten door directie.
  • Werkdruk in andere teams die leidt tot extra verzoeken.
  • Externe leveranciers (zoals arbodiensten).

Het team maakt een communicatieplan waarin staat wat collega’s mogen verwachten van P&O (reactietijd, aanspreekpunt, beschikbaarheid) en koppelt dit aan de intranetpagina.

 

Team Productie: Externe leveranciers leveren vaak te laat, wat voor frustratie zorgt richting het productieteam.

Binnen de cirkel van invloed:

  • Tijdige melding van knelpunten aan planning.
  • Betere afstemming met inkoop.
  • Interne flexibiliteit vergroten om levertijdschommelingen op te vangen.

Buiten de cirkel van invloed:

  • Betrouwbaarheid van leveranciers.
  • Strategische keuzes over voorraadbeheer.

Het team besluit een signaaloverleg met planning in te richten en benoemt een intern aanspreekpunt per leverancier om sneller op problemen te kunnen reageren.

 

STAPPENPLAN: Aan de slag!

Doel

Ontwikkelen doe je niet in één keer, maar door samen kleine stappen te zetten. Door gericht te experimenteren met nieuw gedrag ontstaat beweging, inzicht en groei. Deze werkvorm helpt teams om op een gestructureerde manier een vraagstuk te onderzoeken, een kleine interventie te ontwerpen én die kort-cyclisch uit te proberen.

Werkwijze

Formuleer een hypothese
Wat denken we dat de oorzaak is van dit probleem?

  • ​​​“Misschien schuiven andere afdelingen werk naar ons door, omdat wij nooit onze grenzen duidelijk aangeven.”

Bedenk een experiment 
Wat zouden we anders kunnen doen om te onderzoeken of dat helpt?

  • “We spreken een standaardreactie af op verzoeken buiten onze scope, en gebruiken die consequent.”

Plan wanneer je het experiment in praktijk gaan brengen
Wie doet wat, wanneer starten we, en wanneer bespreken we het effect?

  • “We verzamelen in het teamoverleg van dinsdag de meest voorkomende verzoeken van andere afdelingen die buiten onze scope vallen. Vervolgens formuleren we samen een korte, vriendelijke standaardreactie die we voortaan gebruiken. Vanaf donderdag past iedereen deze reactie toe zodra zo’n verzoek binnenkomt. Yasmin houdt bij welke reacties we geven en of dit leidt tot minder herhaalverzoeken of discussies. In het overleg over twee weken bespreken we hoe dit werkt en of onze grenzen beter gerespecteerd worden.”
Voorbeelden

Team Financiën

  • Krachtenvelduitdaging: Afdelingen mailen ons rechtstreeks met urgente verzoeken, verwachten binnen een dag antwoord en omzeilen daarmee het formele aanvraagproces.
  • Hypothese: Misschien komt dit doordat ons aanvraagproces niet zichtbaar genoeg is en wij te vaak toch ‘ja’ zeggen.
  • Experiment: “We maken een standaardantwoord waarin we vriendelijk verwijzen naar het aanvraagformulier en aangeven dat we alleen via die route werken. Iedereen gebruikt dat antwoord bij directe mailverzoeken.”
  • Planning: In het teamoverleg van dinsdag formuleren we het standaardantwoord. Vanaf woensdag gebruikt iedereen het bij nieuwe verzoeken. Kim houdt bij hoe vaak het gebruikt wordt en of mensen het formulier vervolgens invullen. In week 3 bespreken we of het effect heeft.

 

Team P&O

  • Krachtenvelduitdaging: Teamleden worden individueel benaderd door collega’s met vragen over verlof, verzuim of contracten, buiten de afgesproken kanalen om.
  • Hypothese: Misschien komt dat omdat collega’s niet weten wie waarvoor verantwoordelijk is of omdat het contact via de centrale mailbox als traag wordt ervaren.
  • Experiment: “We publiceren een overzicht met contactpersonen per onderwerp en communiceren dit met afdelingen. Daarnaast spreken we af dat we verzoeken altijd via de centrale mailbox laten lopen.”
  • Planning: Vrijdag maken we het overzicht en plaatsen het op het intranet. Vanaf maandag gebruiken we alleen nog de centrale mailbox en verwijzen we bij individuele vragen naar de juiste route. Farid monitort het aantal directe verzoeken en koppelt dit terug in het overleg na drie weken.

 

Team Productie

  • Krachtenvelduitdaging: De afdeling verkoop belooft levertijden aan klanten die niet realistisch zijn, wat druk en fouten veroorzaakt op de werkvloer.
  • Hypothese: Misschien komt dit doordat verkoop onvoldoende zicht heeft op onze capaciteit en wij knelpunten niet duidelijk genoeg terugkoppelen.
  • Experiment: “We starten met een wekelijks knelpuntenoverzicht waarin we vertragingen, overbelasting en mogelijke risico’s benoemen richting verkoop en planning.”
  • Planning: Elke donderdag stelt Mark het overzicht op, dat op vrijdagochtend wordt gedeeld. We starten deze week en bespreken over drie weken of dit heeft geleid tot betere afstemming of aangepaste beloftes aan klanten.

Dan heb je ontwikkeldoelen geformuleerd. Hoe nu verder?

Om verbeteringen duurzaam te maken, is het belangrijk ze actief in te zetten en ze regelmatig te bespreken.

Dit kan op verschillende manieren:

  • Maandelijks of per kwartaal evalueren:
    Zijn we op schema? Wat vraagt bijsturing?
  • Doelen zichtbaar maken in de werkomgeving:
    Bijvoorbeeld via een doelenbord of digitale tool.
  • Elkaar blijven bevragen: Zijn dit nog de juiste doelen?
    Wat hebben we nodig om ze te behalen?

Door leren en ontwikkelen structureel onderdeel te maken van de praktijk, zorg je ervoor dat ze niet alleen richting geven, maar ook écht bijdragen aan de effectiviteit en samenwerking binnen het team.

Lees voor meer informatie over teamleren door evalueren dit achtergrondartikel:
Evalueren en leren: Zo maak je “werken aan je team” succesvol!

Aan de slag met jouw team?

Wil je dat je team niet alleen praat over verbeteringen, maar ook écht actie onderneemt? Of je nu zelf aan de slag wilt gaan of kiest voor begeleiding van een expert, wij hebben een passend pakket voor jouw behoeften. Met onze verschillende opties begeleid je jouw team stap voor stap naar meer zelfstandigheid, betere samenwerking en concrete resultaten.

Misschien vind je dit
ook interessant:

Samen met TeamQ

Samen in beweging komen?

Actuele thema's

Welk thema speelt er bij jullie?

Ontdek TeamQ

TeamQ bekijken?